මහරහතුන් වැඩි මග ඔස්‌සේ - බුද්ධානුස්‌සතිය-8
ඒ අසිරිමත් බුද්ධ ඥානයට මෙසේ වූ හැකියාවන්ද ඇත්තේය
පංචඋපාදානස්‌කන්ධය සම්බන්ධයෙන් වූ විග්‍රහය ඉකුත් සතියේ ලිපියෙන් අවසන් වූ අතර මෙතැන් පටන් කොටස්‌ කිහිපයකින් යුක්‌තව පළකෙරෙනුයේ එයට අදාළව භික්‍ෂුව වෙත යොමුවූ පැනයකට ගොනු කළ පිළිතුරකි
ඒ වගේමයි, බුදුරජාණන් වහන්සේ සත්ත්වයාගේ ධ්‍යාන විමෝCධි සමාධි සමාපත්තීන්ගේ කෙළෙසීම, පිරිසිදු බවද ඒවායින් නැවත නැඟී සිටීමද තතුසේ දන්නවා. බුදුරජාණන් වහන්සේ සෘද්ධි ධර්මයන් දෙකක්‌ දේශනා කරනවා. එකක්‌ තමයි ආර්ය යෑයි නොකියනු ලබන සෘද්ධිය. එය සදොස්‌ යෑයි ද, දෝෂාරෝපණ සහිත යෑයි ද බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කරනවා. මේ ආර්ය නොවන සෘද්ධිය වන්නේ, සමාධියෙන් සිත පරිපූර්ණ කල්හි ඔහු නොයෙක්‌ සෘද්ධි කොටස්‌ විද්‍යමාන කරනවා. එක්‌කෙනෙක්‌ව සිට බොහොදෙනෙක්‌ බවට පත්වෙනවා. බොහෝදෙනෙක්‌ව සිට එක්‌කෙනෙක්‌ බවට පත්වෙනවා. බිත්තියෙන් පිටතට, පර්වතයෙන් පිටතට, පවුරෙන් පිටතට අහසේ මෙන් නොගැටී ගමන් කරනවා. ජලයෙහිද, පොළොවෙහි මෙන් ගමන් කරනවා. මේ සෘද්ධි ප්‍රාතිහාර්යයන් ආර්ය නොවන ප්‍රාතිහාර්යයන් කියලයි බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කරන්නේ.
තමන් කැමැති දේ කෙරෙහි ඇතිවන සැප වේදනාවත්, තමන් අකැමැති දේ කෙරෙහි ඇතිවෙන දුක්‌ වේදනාවත් අනිත්‍ය වශයෙන් දකිමින් සැප, දුක්‌, වේදනාවන්ගේ මඳභාවය වන උපේක්‍ෂාවේද අනිත්‍යභාවය දකිමින් යමෙක්‌ ජීවත් වෙනවා. වේදනාවේ සමාධියේ ආශ්වාදයේ අනිත්‍යභාවය දකිමින් ජීවත්වන්නේද, එය දොස්‌ නැති, දෝෂාරෝපණ නොමැති ආර්ය සෘද්ධිය යෑයි බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කරනවා. මේ ආර්ය සෘද්ධිය වේවා, අනාර්ය සෘද්ධිය වේවා යම් බමුණෙක්‌, මහණෙක්‌ බුදුරජාණන් වහන්සේට වඩා දන්නවාය කියන කාරණය සිදු නොවන දෙයක්‌ කියලයි බුදුරජාණන්වහන්සේ දේශනා කරන්නේ.
බුදුරජාණන් වහන්සේ පූර්වේනිවාසානුස්‌සති ඥානය තුළින් අතීත ජාති එකක්‌, සියයක්‌, දහසක්‌, දසදහසක්‌ ජාති සියක්‌ දහසක්‌, කල්ප ගණනාවක්‌ ඈතට සිත මෙහෙයවා, යමෙක්‌ අසුවල් තැන උපන්නේයි, අසවල් ගෝත්‍ර ඇත්තේයි පෙර විසූ කඳපිළිවෙල සිහිපත් කරනවා. 'මහණෙනි, විපස්‌සි බුදුරජාණන් වහන්සේට බන්දුමත් නම් රජ පියා විය, බන්දුමතී නම් දේවිය මව වූවාය. 'බන්ධුමතී නුවර' බන්ධුමත් රජුට රාජධානිය විය. සි‚ බුදුරජාණන් වහන්සේගේ පියා 'අරුණ' නම් විය. ප්‍රභාවතී දේවිය මව වූවාය. අරුණාවතී නුවර, අරුණ රජුගේ රාජධානියයි. වෙස්‌සභූ බුදුරජාණන් වහන්සේගේ පියා සුපුනිත නම් විය. මව යශෝවතී වූවාය. අනෝමා නුවර සුපුනිත රජුගේ රාජධානියේ වූවා යෑයි බුදුරජාණන් වහන්සේ අතීතය ගැන සිංහනාද පවත්වන්නේ උතුම් පූර්වේ නිවාසානුස්‌සති ඥානය නිසාමය. රූපී වූ හෝ අරූපී වූ හෝ නේවසඤ්ඤා, නාසඤ්ඤා වූද සෑම සත්ත්වයකුගේම පූර්වේ නිවාසය බුදුරජාණන් වහන්සේගේ උතුම් පූර්වේ නිවාසානුස්‌සති ඥානය ප්‍රකාශ කරන්නේය. එයත් උතුම් බුදුගුණයක්‌මය.
බුදුරජාණන් වහන්සේ චුතූපපාත ඥානයෙන් සත්ත්වයා මැරී උපදින සුගති භූමි, දුගති භූමි නිවැරදිවම දන්නවා. යම් සත්ත්වයෙක්‌ ආශ්‍රවයන් සහිතව කලුරිය කරාද, යම් සත්ත්වයෙක්‌ ආශ්‍රවයන් දියකොට පිරිනිවන් පෑවාද කියන කාරණය බුදුරජාණන් වහන්සේ දන්නවා. සත්ත්වයා සිතින්, කයින්, වචනයෙන් යහපත්ව හැසිරීමෙන්, සිල්වත්ව ජීවත්ව ජීවතය ගෙවා මරණාසන්න මොහොතේ ඇතිවන යහපත් සිතිවිලි නිසා ඊළඟ උපත සුගතියේ උපදින්නේද, යමෙක්‌ සිතෙන් කයෙන් වචනයෙන් අකුසල් සිදුකොට, මිසදිටුභාවයන්ට පත්ව මරණාසන්න වූ විට උපදින්නා වූ පහත් වූද, නොමන වූද දුගතියේ උපතද, ශුද්ධවූ දිවැසින් එකෙණෙහිම එම සත්ත්වයාගේ නැවත උපත චුතූපපාත ඥානයෙන් බුදුරජාණන් වහන්සේ දකිනවා. එයත් උතුම් බුදුගුණයක්‌මයි.
ඉදිරිපත් කිරීම
ඉන්ද්‍රජිත් සුබසිංහ
indrajith.media@gmail.com
Confidentiality notice and disclaimer
This e-mail is private and may contain confidential information. You must not use, disclose, or retain any of its content if you have received it in error: please notify its sender and then delete it. Any views or opinions expressed in this e-mail are strictly those of its author. We do not accept liability for the consequences of any data corruption, interception, tampering, or virus.
